Blog Layout

Vijf ‘writing hacks’ van een ervaren copywriter

Martijn • mrt. 20, 2023

In mijn carrière als tekstschrijver heb ik al honderden, zo niet duizenden teksten geschreven voor allerlei verschillende klanten en opdrachtgevers. Als je enige tijd in het vak zit, merk je dat je bepaalde trucjes of foefjes continu toepast om je teksten te optimaliseren. Ik noem ze writing hacks, want dat is waar het op neerkomt: een slimmigheidje om goed te schrijven. In deze blog deel ik er vijf.

 

Een writing hack is iets anders dan een standaard-werkwijze of een methodiek. Dingen zoals je doelgroep bepalen, zoekwoordonderzoek doen en een centrale vraag definiëren: die vallen dus niet in de categorie writing hacks. Daaronder versta ik echt korte foefjes en trucjes die het leven van een professioneel tekstschrijver eenvoudiger maken. En belangrijker nog: die het eindresultaat – de tekst, dus – ten goede komen.


Een goede writing hack kost niet veel moeite maar levert relatief veel op. Het voegt kwaliteit toe aan de uiteindelijke tekst, zonder dat je er veel extra tijd of moeite in hoeft te investeren. Ze hoeven niet voor iedereen goed te werken: sommige van onderstaande writing hacks werken toevallig voor mij heel lekker, maar leveren een andere copywriter wellicht helemaal niets op. Dit is dus geen draaiboek voor perfecte teksten, maar gewoon een vijftal slimmigheidjes dat mij helpt om betere teksten te produceren voor mijn klanten. Komt ie:

 

1: Verzin drie titels, bewaar de beste. Of laat je klant kiezen.


Titels zijn belangrijk. Het is het eerste dat een lezer ziet en het bepaalt vaak of hij een artikel of blog überhaupt gaat lezen. Een titel moet prikkelen, de lading dekken, uitnodigen tot lezen en een click uitlokken. De titel is vrijwel altijd de zin waar een tekstschrijver over het algemeen het langst over doet.


Bij wat uitvoeriger artikelen stel ik vaak drie titels op. Eentje voordat ik het artikel heb geschreven, eentje halverwege, en de laatste als ik helemaal klaar ben. Een dag later bepaal ik welke het wordt. In sommige gevallen lever ik een tekst in met alle drie de titels erboven, zodat de klant zelf kan kiezen.

 

2: Schrijf je inleiding, schrap dan de eerste zin. En soms ook de tweede.


Een beroemde writing hack: schrijf je inleiding en kom er daarna achter dat je de eerste zin eigenlijk prima kunt weglaten. Vaak is je eerste zin een open deur, een stukje achtergrondinformatie (dat je ook later in het artikel nog kunt melden) of een andere algemene mededeling. Je tweede zin is vaak een stuk snediger en to the point.


Soms is het zelfs pas de derde zin die écht goed binnenkomt en als een huis staat. Ik ben hier altijd scherp op, omdat een inleiding – net als een titel – bepaalt of lezers verder lezen of direct na de inleiding afhaken. Een goede inleiding is dus belangrijk. Vaak wil je te veel informatie kwijt in een inleiding en kom je op vier of vijf zinnen. Dan kan het helemaal geen kwaad als je de eerste zin, of de eerste twee zinnen, schrapt.

 

3: Schrijf je inleiding, maak daar dan je tweede alinea van.


Deze lijkt op de vorige writing hack en hij werkt als een trein. Vaak is het schrijfproces ook een soort denkproces. Tijdens het schrijven vallen puzzelstukjes nog op hun plaats en raakt informatie geordend in je hoofd. Dat merk ik vooral tijdens het schrijven van inleidingen. Je bent dan geneigd achtergrondinformatie te geven en een situatie te schetsen. Laat dat nu net iets zijn voor in een tweede alinea.


Ik heb al talloze inleidingen geschreven die ik uiteindelijk integraal naar alinea twee heb geschoven. Pas daarna bleek ik in staat de ‘echte’ inleiding te schrijven. Je moet je tweede alinea vervolgens vaak nog wel wat bijschaven, maar de structuur staat.

 

4: Laat elke tekst minimaal een dag rijpen voordat je ‘m inlevert.


Ik lever nooit een tekst in die ik net heb afgerond. Ik klap m’n laptop dicht en laat ‘m een dag ‘rijpen’, zoals ik het noem. Het eerste wat ik de volgende ochtend doe, is de tekst (of teksten) van de vorige dag teruglezen en met een frisse blik nog wat bijschaven en corrigeren. Soms corrigeer ik in bijna elke zin nog iets. Kun je nagaan wat je allemaal nog aan onvolkomenheden tegenkomt door die frisse blik.


Ik haal er ook nog weleens taalfouten uit. Of slecht lopende zinnen. Ik kom erachter dat ik iets wat ik in de inleiding benoem eigenlijk helemaal niet meer laat terugkomen. Door afstand te nemen en met frisse energie nog eens in te zoomen, vallen dat soort zaken direct op. Daarna is de tekst helemaal klaar en kan ie worden ingeleverd.

 

5: Rond het woordenaantal naar beneden af door te schaven.


‘Schrijven is schrappen’ is een bekende slogan. In veel gevallen zit er een kern van waarheid in. Als je écht kritisch bent, kun je in heel veel teksten een heleboel woorden schrappen zonder dat de tekst daar onder lijdt. Lezers zullen je dankbaar zijn: de tekst is korter (en vaak eenvoudiger) geworden en kan dus sneller worden gelezen.


Wat ik vaak doe, is kijken naar het totaal aantal woorden en dat aantal omlaag proberen te schaven naar een mooi, rond getal. Stel dat een afgeronde tekst uitkomt op 1021 woorden, dan probeer ik 21 woorden te schrappen. Dat hoeft niet per se woord voor woord, het kan ook door een zin te herformuleren of woordgroepen te vervangen door een synoniem dat uit één woord bestaat. Ik hoef ook niet per se op die 1000 uit te komen; het gaat om het idee dat je die twintig woorden wilt lozen en scherp kijkt naar waar je nog kunt vereenvoudigen. Het is alsof je je lezer een fooi geeft: ‘Maak er maar 1000 van’.


De ‘dankjewel’ moet je er helaas zelf bij denken...

Hoe schrijf je een goede inleiding? Drie praktische tips

door Martijn • 20 apr., 2024
Na de titel is de inleiding het belangrijkste deel van elke tekst. De inleiding bepaalt of een lezer je tekst gaat lezen en schept verwachtingen, die je dus moet waarmaken. Maar hoe schrijf je een goede inleiding? Wat moet je concreet doen om een optimale inleiding te krijgen? Inleidingen en titels zijn de reden dat veel tekstschrijvers geen tarief per woord, maar een uurtarief hanteren. Over een inleiding van vijftig woorden kun je zo een kwartier tot een half uur doen. Hetzelfde geldt voor een titel van acht woorden. Het zijn bovendien stukjes tekst die een goede tekstschrijver doorgaans meerdere keren aanpast en telkens herziet, totdat het eindresultaat op papier staat. Dat is niet voor niets. Goede inleidingen maken het verschil. Ze zorgen ervoor dat je je lezer binnenhaalt en warm maakt om de rest van de tekst te lezen. Met de titel heb je de aandacht getrokken en de klik – als het digitale tekst betreft – binnengehaald. Nu is het zaak om je lezer zover te krijgen de hele tekst te consumeren. Maar hoe doe je dat? Doel van een inleiding Iedere tekst heeft een onderwerp, een doelgroep en een doel. Dat die drie zaken uit de inleiding blijken – al dan niet impliciet – is meer dan logisch. Dat betekent niet dat je concreet je doelgroep of het doel van je tekst moet benoemen, maar aan je lezers moet je wel helder maken waar je tekst over gaat en wat je als lezer kunt verwachten. In een goede inleiding doe je echter wat meer dan dat. Je wilt je lezer immers binnenhengelen en overtuigen de hele tekst uit te lezen. Dat wil je doen door zijn interesse te prikkelen en iets aan te bieden dat erom vraagt om verder te lezen. Je wilt nieuwsgierigheid kweken. Dat alles maakt het niet zo eenvoudig om een goede inleiding te schrijven, zeker niet in één keer. Maar hoe ga je dan te werk bij het schrijven van een goede inleiding? Daarvoor kun je drie tips toepassen. Tip 1: Schrijf je inleiding als laatste. We zijn geneigd een tekst chronologisch te schrijven: beginnen bij de titel en eindigen bij de conclusie. Voor eenvoudige teksten werkt dat vaak ook wel. Maar dikwijls heb je, wanneer je begint met schrijven, nog niet helemaal scherp hoe je tekst straks is opgebouwd. Daarom werkt het veel beter om je inleiding niet als eerste, maar als laatste te schrijven. Schrijf eerst je hele tekst. Vergeet de inleiding daarbij nog even. Begin gewoon met je verhaal en maak het helemaal af. Ga tot slot terug naar het begin van de tekst: welke inleiding zou je hier nu voor kunnen zetten, die maakt dat mensen deze tekst gaan lezen? Omdat je nu de hele tekst verder al voltooid hebt, zul je merken dat het schrijven van die inleiding veel gemakkelijker gaat. Je zit niet meer minutenlang naar een wit scherm te staren. Dat komt doordat het verhaal nu helder in je hoofd zit – sterker nog: het staat op papier! – en dat maakt dat je er veel makkelijker een passende inleiding bij kunt schrijven. Tip 2: Stel een vraag of maak een concreet statement. In de meeste teksten beantwoord je een vraag of onderbouw je een mening of inzicht. Die vraag concreet stellen, of een boude bewering doen, helpt enorm om je inleiding prikkelend en interessant te maken. Ook als dat statement niet eens het hoofdonderwerp van je tekst is. Stel: je schrijft een tekst over hoe fokprogramma’s voor beschermde diersoorten werken. Een prikkelend statement zou dan bijvoorbeeld kunnen zijn: “ Diersoort X is ernstig bedreigd: wereldwijd is 99 procent van de populatie inmiddels verdwenen. ” Dat heeft op zichzelf nog niets met de inhoud van zo’n fokprogramma te maken, maar het is een duidelijk statement dat vraagt om doorlezen. Zoek dus naar iets dat je kunt neerzetten of vragen in je inleiding, dat maakt dat een lezer besluit: deze tekst ga ik uitlezen. Zie je de concrete vragen die ik zelf in de inleiding van deze tekst gesteld heb? Tip 3: Kort, korter, kortst. Je tekst is natuurlijk ontzettend interessant geworden en zit boordevol waardevolle inzichten. Lekker bezig! En al die inzichten wil je alvast een beetje kietelen in de inleiding… toch? Nee, zo werkt het helaas niet. Korte inleidingen werken goed. Kortere werken beter, en kortste werken het best. Dwing jezelf om je inleidingen in te korten en zo bondig mogelijk te maken. Haal bijvoeglijke naamwoorden en bijwoorden weg. Schrijf actief in plaats van passief. Verwijs nog niet naar bronnen en wees niet te genuanceerd – dat kan later nog wel. Heb je vijf zinnen inleiding op papier staan? Probeer het naar drie à vier terug te snoeien.  Een bonustip in dit verlengde: in veel digitale content lees je verbindingszinnetjes als: “ Hoe dat precies zit, lees je in dit artikel. ” Een enorme dooddoener: uiteraard lees je dat in dit artikel, want anders stond het niet op mijn beeldscherm. Haal dat soort zinnetjes dus sowieso weg – ook als je ze om SEO -redenen hebt gebruikt. Stel in plaats daarvan een interessante vraag, of eindig gewoon met de zin die ervoor stond. Je zult zien dat je ingekorte inleiding direct scherper aanvoelt. Op zoek naar meer schrijftips? Stuur me gerust een berichtje !

Minder werk voor tekstschrijvers vanwege AI? Het tegenovergestelde gebeurt!

door Martijn • 13 apr., 2024
Sinds de lancering van ChatGPT zijn er tientallen, misschien wel honderden AI-tools gekomen die teksten genereren. De aanvankelijke verwachting was dat het werkaanbod voor tekstschrijvers daardoor zou opdrogen. In de praktijk gebeurt nu echter het tegenoverstelde. Hoe komt dat? “Geef me tien tips voor het opzetten van een eigen onderneming in Nederland en werk elke tip uit in honderd woorden.” Zomaar een prompt die je aan ChatGPT – of een andere AI-tool die teksten genereert – kunt aanbieden. Het resultaat is een prima uitgangspunt voor een bruikbaar artikeltje dat je op je website zou kunnen plaatsen. Daar heb je dan eigenlijk geen tekstschrijver meer voor nodig. Toch? Toen ChatGPT eind 2022 gelanceerd werd, was dat de verwachting: we gaan de bulk van het schrijfwerk voortaan door AI laten doen, en zelf hoeven we alleen maar aan te vullen, te schaven en te polijsten. De realiteit is dat tekstschrijvers het steeds drukker krijgen – niet ondanks AI, maar juist dankzij AI. Dat heeft alles te maken met drie grondoorzaken: AI heeft bronmateriaal nodig om uit te putten. Als bedrijf, ondernemer of website-eigenaar wil je onderdeel uitmaken van dat bronmateriaal. Dat bereiken is een stuk ingewikkelder dan old school SEO toepassen, waardoor de toegevoegde waarde van een goede tekstschrijver groeit. Ik zal deze drie grondoorzaken kort toelichten. Bronmateriaal voor AI AI verzint niets zelf. Het verzamelt grote aantallen datapunten en combineert die tot één geheel. Als je ChatGPT vraagt naar een gouden tip voor een obscuur restaurant in Rome, dan zal de tool nooit een tip aanleveren die nog niet online staat. Die kan hij immers niet weten, want hij kent Rome helemaal niet. ChatGPT kan alleen analyseren wat er zoal online staat over Rome. AI kan dus alleen functioneren als het bronmateriaal dat online staat, van goede kwaliteit is en bovendien up-to-date wordt gehouden. Als er een nieuw soort verf op de markt komt, zal een mens daarover moeten publiceren voordat ChatGPT het in jouw top-zoveel lijstje over de beste soorten verf kan opnemen. Dat publiceren kan zo’n mens best met behulp van AI doen, maar het initiatief van het ontstaan van deze nieuwe kennis is en blijft mensenwerk. Zeker voorlopig. Word onderdeel van veelgebruikt bronmateriaal Het SEO-spelletje dat we jaren, wellicht zelfs decennia, met elkaar hebben gespeeld, raakt door de AI-ontwikkeling wat achterhaald. Zoekmachines en browsers gaan in de nabije toekomst steeds meer werken op basis van AI-modellen. Als je nu een zoekopdracht invoert in Google, krijg je zoekresultaten aangeboden op basis van SEO (en betaalde resultaten op basis van SEA, maar dat even terzijde). Bedrijven investeren grof geld in SEO omdat ‘op 1 staan’ in Google enorm waardevol is. Het is een garantie op grote hoeveelheden bezoekers op je website. Dat gaat allemaal veranderen. Bedrijven als Google, Microsoft en Apple zijn achter de schermen druk bezig met het implementeren van allerlei AI-tooling in hun diensten. Het gevolg daarvan is onder meer dat onze browse- en zoekervaring op internet de komende jaren sterk gaat veranderen. Het traditionele ‘lijstje met zoekresultaten’ gaat verdwijnen. Browsers gaan je veel meer gepersonaliseerde dashboards met informatie tonen, waarin content vanuit allerlei relevante bronnen voor je is samengeveegd in één overzicht dat helemaal is toegespitst op jouw specifieke situatie, hulpvraag en omstandigheden. Op 1 staan in Google gaat dus verdwijnen. In plaats daarvan wordt het voor bedrijven ontzettend waardevol om door AI-tools opgemerkt te worden en als bronmateriaal gebruikt te worden in de gepersonaliseerde dashboards van de toekomst. Maar hoe doe je dat? Toegevoegde waarde van tekstschrijvers in het AI-tijdperk Stel, over een jaar of drie zoek ik online naar tips over hoe ik mijn eigen badkamer kan verbouwen. Microsoft Copilot (de AI-assistent van Microsoft) of Google Gemini (die van Google) helpen me met mijn zoektocht en verzamelen allerlei praktische tips voor me, toegespitst op mijn situatie. De tool weet dat ik bijvoorbeeld driehoog in Eindhoven woon en dat mijn budget beperkt is. Met gerichte vragen brengt mijn AI-assistent haarfijn in kaart wat mijn wensen en eisen zijn. Daar rolt een mooie verzameling informatie uit die voor mij ontzettend waardevol en relevant is. Uiteindelijk ga ik tot actie over en ga ik mijn badkamer verbouwen. Ik moet dus bouwmaterialen aanschaffen. Waar ga ik dat doen? Bij de partijen die mijn AI-assistent als bron heeft gebruikt om me van al die relevante informatie te voorzien. Dikke kans dat dat de bekende bouwmarkten in de regio Eindhoven zijn. Wil je met jouw bedrijf continu naar voren komen in dit soort AI-gegenereerde dashboards die jouw klanten in de nabije toekomst gaan gebruiken bij hun online zoektochten, dan zul je grote hoeveelheden oprecht waardevolle informatie op je website moeten hebben staan. En laat dát nou het werk van een tekstschrijver zijn. Conclusie: AI is een zegen voor tekstschrijvers Tekstschrijvers krijgen het drukker dan ooit. Elk bedrijf dat online actief is, heeft meer dan ooit behoefte aan waardevolle, kwalitatief hoogwaardige content. Niet meer alleen om op 1 te komen in Google, maar om in de toekomst überhaupt nog zichtbaar te zijn. Het gevolg van dit alles is drieledig: Het volume aan online content neemt exponentieel toe; Er ontstaat meer vraag naar contentmarketing ; De gemiddelde kwaliteit van content die online staat groeit. Het belang van een goede tekstschrijver is nog nooit zo cruciaal geweest. Thanks, ChatGPT!
Share by: